Με τη λογική «της μοδίστρας» λειτούργησαν επί δεκαετίες οι ΟΤΑ

Της Τανιας Γεωργιοπουλου -kathimerini.gr

«“Είναι μοδίστρα αλλά είναι καλό παιδί. Βάλτε τη, μωρέ, σε ένα γραφείο να σηκώνει το τηλέφωνο”. Κάπως έτσι προσλήφθηκε μεγάλο μέρος του προσωπικού των ΟΤΑ τις προηγούμενες δεκαετίες. Σήμερα ωστόσο ζητείται από την -προ τριακονταετίας- μοδίστρα να χειριστεί τη μηχανοργάνωση. Πόσο πιθανό σας φαίνεται κάτι τέτοιο;».

Τα παραπάνω διηγείται στέλεχος μεγάλου δήμου σκιαγραφώντας την κατάσταση στους ΟΤΑ. «Κάτι σαν πλοίο με δεκάδες ναύτες, που όμως κανένας δεν ξέρει πώς λειτουργεί το νέο σύστημα πλοήγησης που έχει εγκατασταθεί», συμπληρώνει.

Οι δήμοι καλούνται να λειτουργήσουν ως σύγχρονες υπηρεσίες και να στηρίξουν τους πολίτες σε μια εξαιρετικά δύσκολη εποχή, χωρίς να διαθέτουν εξειδικευμένο προσωπικό. Ενας δήμος πρέπει σήμερα να καταθέτει ισολογισμούς, να φτιάχνει προγράμματα για να διεκδικήσει χορηγίες και ευρωπαϊκά κονδύλια και να μπορεί να οργανώνει, οικονομικά, αποδοτικά και ταυτόχρονα αποτελεσματικά, κοινωνικά προγράμματα στήριξης των πολιτών του. Δυστυχώς, η Τοπική Αυτοδιοίκηση λειτούργησε για

δεκαετίες με την παραπάνω λογική («της μοδίστρας») και χωρίς κανένα αξιοκρατικό και κυρίως ορθολογικό κριτήριο, με τα γνωστά αποτελέσματα.

Οι ιστορίες αυτοδιοικητικής τρέλας περιλαμβάνουν τεχνικές υπηρεσίες χωρίς προσωπικό, περιπτώσεις που για να βαφτεί ένας τοίχος, προσλαμβάνεται εξωτερικό συνεργείο και πλήθος επιστατών και εποπτών που ως κύρια απασχόληση έχουν τις υπογραφές για τις υπερωρίες.

- Στον Δήμο Αθηναίων εργάζονται 5.500 υπάλληλοι (μόνιμοι και αορίστου χρόνου) και περίπου 750 συμβασιούχοι που παραμένουν στη θέση τους με δικαστικές αποφάσεις. Το σύνολο των εργαζομένων στον δήμο -μαζί με εκείνους που εργάζονται στους οργανισμούς του- φτάνει τους 8.800, από τους οποίους οι 1.500 έχουν τελειώσει το δημοτικό. Λιγότεροι από το 10% είναι πτυχιούχοι πανεπιστημίου. Στη διοίκηση του δήμου υπάρχουν μόνο 175 άτομα (το 4%) που έχουν πανεπιστημιακή εκπαίδευση ή μεταπτυχιακό. Ο μέσος όρος των εργαζομένων είναι άνω των 50 ετών. Το «νέο αίμα» του δήμου -κάτω των 40 ετών- είναι κυρίως όσοι εργάζονται στη δημοτική αστυνομία, που προσλήφθηκαν μετά το 2000. Το ίδιο προσωπικό καλείται τώρα να αντεπεξέλθει στις νέες απαιτήσεις των ΟΤΑ. «Το προσωπικό του Δήμου Αθηναίων είναι σε ποσοστό 20%-25% άνω των 55 ετών και συχνά χωρίς καμία εξειδίκευση. Λείπει το εξειδικευμένο προσωπικό που θα μπορεί να απαντήσει στις νέες ανάγκες. Για παράδειγμα, χρειαζόμαστε κοινωνικούς λειτουργούς αλλά διαθέτουμε κυρίως εργατοτεχνίτες», λέει στην «Κ» ο προσωπάρχης του Δήμου Αθηναίων, Γιάννης Κουτούζης.

- Στον Δήμο Θεσσαλονίκης, στην υπηρεσία καθαριότητας απασχολούνται περίπου 1.600 άτομα, σε σύνολο περίπου 4.000 υπαλλήλων. Η καθαριότητα του δήμου διέθετε 180 επόπτες και επιστάτες και τρεις διευθύνσεις -καθαριότητας, σαρώματος και αποκομιδής- που δεν είχαν καμία μεταξύ τους επικοινωνία, πόσω μάλλον συνεργασία. «Πολλοί εργάτες καθαριότητας ή οδηγοί πήγαιναν σε νυχτερινό σχολείο, έβγαζαν το λύκειο και έτσι γίνονταν ΔΕ (Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης). Στη συνέχεια μπορούσαν περνώντας από υπηρεσιακό συμβούλιο να γίνουν επόπτες. Οι εξελίξεις των υπαλλήλων ήταν τυχαίες, κανένας δεν ήξερε πόσους επόπτες χρειαζόμαστε. Επρόκειτο απλώς για τους κατά βούληση χειρισμούς της εκτελεστικής εξουσίας πάνω στην υπαλληλική διάρθρωση. Και βέβαια αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν τη δυνατότητα να συντάξουν μια μελέτη για την ανακύκλωση, την αποδοτικότητα των δρομολογίων ή τη σωστή χωροθέτηση των κάδων», εξηγεί στην «Κ» ο αντιδήμαρχος Καθαριότητας του Δήμου Θεσσαλονίκης, Θανάσης Παππάς.

- Στον Δήμο Ζωγράφου, που διαθέτει περίπου 600 άτομα προσωπικό, αναθέτουν τις οικονομικές μελέτες σε εξωτερικούς συνεργάτες. «Ο πιο έμπειρος οικονομολόγος που διαθέτουμε είναι ένας απόφοιτος ΤΕΙ. Πώς θα συντάξουμε ισολογισμούς και απολογισμούς;», λέει ο γενικός γραμματέας του δήμου, Γιώργος Μεντζελίδης, και «αν διαθέταμε το κατάλληλο προσωπικό, θα μειώναμε δραστικά το κόστος και οι παροχές μας προς τους δημότες θα ήταν καλύτερες. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να αποφευχθεί το πλήθος των υπογραφών που αυτή τη στιγμή απαιτείται για ένα πιστοποιητικό».